Ingrijpende sociaal-ecologische problemen zetten onze gewoonlijke manieren van doen steeds meer onder druk. Deze crisis stelt ons voor de uitdaging om nieuwe gewoonten, nieuwe structuren, culturen en praktijken te ontwikkelen. ‘Leren’ wordt in deze context vaak gezien als essentieel om onze samenleving in een duurzamere richting te veranderen. De belangrijkste vraag van het LESTRA-project is hoe leerprocessen kunnen bijdragen aan duurzaamheidstransities.

De doelstellingen van dit project zijn 1) het ontwikkelen van een nieuw analytisch en conceptueel kader voor het onderzoeken van verbanden tussen leerprocessen, de transformatie van gewoonten en gebruiken en (potentiële) duurzaamheidstransities; 2) het identificeren van de belangrijkste voorwaarden opdat leren zou bijdragen aan duurzaamheidstransities; en 3) het ontwikkelen van een roadmap voor toekomstig onderzoek in diverse contexten. De grootste uitdaging van het projectteam om een doorbraak te realiseren, is om inzicht in het proces en de resultaten van leerprocessen op microniveau succesvol te verbinden met het al dan niet ontstaan van macro-maatschappelijke transities.

Pragmatisme – en meer bepaald Dewey’s werk over transactionalisme – biedt waardevolle inspiratie voor het onderzoeken van leerprocessen die vorm krijgen als reactie op duurzaamheidsproblemen die onze gewoontes steeds meer verstoren. Het zal worden gebruikt om een nieuw analytisch en conceptueel kader te ontwikkelen door voort te bouwen op eerder onderzoek op vlak van duurzaamheidseducatie, didactiek en duurzaamheidstransitiestudies.

De nieuw ontwikkelde analytische toolbox zal worden toegepast in drie empirische casestudies over voedselsystemen, mobiliteit en plastics. We identificeren patronen i.v.m. hoe leren in de context van duurzaamheidsproblemen al dan niet resulteert in het consolideren, verrijken of transformeren van gewoonten; evalueren en categoriseren de uitkomsten van leerprocessen wat betreft hun potentieel om bij te dragen aan duurzaamheidstransities; en analyseren (veranderingen in) de socio-technische systemen in de drie cases om potentiële duurzaamheidstransities-in-the-making te identificeren en te beschrijven. Synthese van al deze analyses moet resulteren in het traceren van de verbanden tussen het leerproces, leerresultaten en (potentiële) duurzaamheidstransities. Hierop voortbouwend zullen we hypothesen en een onderzoeksagenda ontwikkelen als roadmap voor toekomstig onderzoek.