-
Social sciences
- Orthopedagogical assessment and diagnostics
- Orthopedagogical interventions
Door de ratificatie van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind heeft België onderschreven dat elk kind het recht heeft om op te groeien met zijn ouders (artikel 9), en de Belgische staat heeft zich ertoe verbonden alle nodige inspanningen te leveren om dit mogelijk te maken. Toch wijzen stijgende cijfers over kindermishandeling/verwaarlozing (40% toename in de afgelopen 4 jaar), het aantal kinderen dat in pleeggezinnen wordt geplaatst (10% toename in de afgelopen 4 jaar) en een groeiend tekort aan beschikbare pleeggezinnen op het belang van het ondersteunen van kinderen en hun verzorgers in geval van (dreigende) uithuisplaatsing. Zowel deze kinderen als hun ouders en andere leden van het sociale netwerk zijn vaak of zijn geweest slachtoffers van interpersoonlijke traumatische gebeurtenissen, zoals huiselijk geweld, seksueel misbruik, verwaarlozing en pesten (fysiek en/of emotioneel). In de afgelopen decennia heeft een groeiend aantal onderzoeken de negatieve korte- en langetermijngevolgen van complex trauma op kinderen, adolescenten en hun families gedocumenteerd. Het kan leiden tot levenslange problemen die jongeren en hun families blootstellen aan extra trauma en cumulatieve problemen (bijv. psychiatrische en verslavingsstoornissen; chronische medische aandoeningen; juridische, beroepsmatige en familieproblemen). Deze moeilijkheden kunnen zich uitstrekken van de kindertijd tot de adolescentie en in de volwassenheid. Voor volwassenen met een complex trauma is het opvoeden van een eigen gezin een grote uitdaging, aangezien studies een directe relatie aantonen tussen trauma en uitdagingen met betrekking tot het ouderschap. Het is aangetoond dat gezinnen een belangrijk ontwikkelingssysteem zijn waarin jongeren zorg en steun ontvangen, maar toch zijn ze een relatief onderbelichte context in de literatuur over trauma-geïnformeerde praktijken. Gezinnen, als een functioneel systeem, hebben het vermogen om significante levensveranderingen te overwinnen. Zelfs in problematische systemen kan familie veerkracht een belangrijke rol spelen in de positieve aanpassing aan tegenspoed en trauma. Innovatieve kinder- en gezinsondersteuningspraktijken gericht op het voorkomen van uithuisplaatsing zijn het "Intensieve traumatherapie en gezinsondersteuningsprogramma" (INTENCO) en het "Kind in Gezond Systeem"-programma (KINGS). Toch ontbreekt het deze praktijken nog aan empirische onderbouwing. Om deze kloof aan te pakken, is het doel van deze doctoraatsstudie om te bestuderen hoe gezinnen ondersteund kunnen worden bij het omgaan met complex trauma.
Doelstellingen – Deze doctoraatsstudie heeft als doel te onderzoeken hoe gezinnen, waar uithuisplaatsing dreigt, ondersteund kunnen worden bij het omgaan met complex trauma. De volgende onderzoeksvragen zullen aan bod komen:
- Wat is de huidige kennis over trauma-geïnformeerde zorg en/of traumaverwerking bij het werken met gezinnen?
- Wat zijn de belangrijkste factoren bij het implementeren van een trauma-geïnformeerd kader bij de ondersteuning van kinderen en hun gezinnen?
- Wanneer, voor wie en onder welke omstandigheden hebben trauma-geïnformeerde/verwerkingspraktijken positieve effecten op het ouderschap in termen van waargenomen competenties en tevredenheid?
- Wat zijn de uitkomsten van trauma-geïnformeerde of trauma verwerkingsprogramma’s voor gezinszorg in situaties waar uithuisplaatsing dreigt?