Introductie

Pancreaskanker heeft ondanks verbetering van de therapeutische opties nog altijd een zeer lage 5-jaarsoverleving. Chirurgie is de enige potentiële curatieve optie, maar omvat een zwaar peri-operatief traject van uitgebreide abdominale heelkunde in combinatie met systemische (radio) en chemotherapie. Voor primair resecabele pancreaskoptumoren is chirurgische resectie nog steeds de eerste keuze behandeling, aangevuld met adjuvante chemotherapie. Voor lokaal meer gevorderde tumoren (borderline resecabel (BR) / lokaal geavanceerd (LA)) wordt er neo-adjuvante chemotherapie toegediend als onderdeel van een multimodale behandeling. De uitkomsten van chirurgische resectie alsook de overlevingskansen variëren afhankelijk van de patiëntenselectie. Echter, zelfs na volledige behandeling is herval van de ziekte zeer frekwent en soms kan men twijfelen of de zwaarte van de behandeling wel opweegt tegen de uiteindelijke winst of de voordelen ervan.

Methodologie:

Een multicentrische prospective obervationele cohorte studie is momenteel opgestart in samenwerking met alle verwijzende centra van het UZ Gent binnen de pancreasconventie in België, die werd gestart vanuit het RIZIV in 2019. Patiënten met een BR of LA pancreascarcinoma die neo-adjuvante chemotherapie met Folfirinox ondergaan zullen, mits toestemming, geïncludeerd worden in deze studie. Daarnaast worden ook alle patiënten die primair heelkundig worden behandeld meegenomen in de analyse achteraf. Het primair eindpunt van de studie is de accuraatheid om de chirurgische resectabiliteit te voorspellen na neo-adjuvante therapie aangezien beeldvorming op zichzelf vaak geen duidelijkheid biedt. Secundaire eindpunten van de studie zijn de algemene alsook de ziekte-vrije overleving, de volledigheid van de resectie onder microscopie (R0 en R1 ratio), de pathologische respons op de chemotherapie, de postoperatieve complicaties, de patient gerapporteerde uitkomstmaten op gebied van levenskwaliteit, alsook de voor-en nadelen op gebied van gezondheidseconomie. Translationeel onderzoek met radiomics and multi-omics zal uitgevoerd worden op basis van CT- en MRI beelden om zo factoren te identificeren die kunnen helpen om de chirurgische resectabiliteit beter te kunnen voorspellen. Levenskwaliteit zal geëvalueerd worden tijdens verschillende momenten in het behandelingstraject aan de hand van specifieke vragenlijsten, de EORTC QLQ-PANC 26, en een vergelijking zal gemaakt worden tussen de studiecohort enerzijds en patiënten die een primair resecabele pancreaskoptumor hadden en een chirurgische resectie ondergingen.

Discussie:

Er dienen enerzijds betere parameters geïdentificeerd te worden om een correcte inschatting te maken over de zin of onzin van het behandelen van lokaal gevorderde pancreaskanker door middel van peri-operatieve chemotherapie en uitgebreide abdominale heelkunde. De exacte rol van een zowel klinische en radiologische onderzoeken, alsook van genetische evaluatie van liquid biopsies om zinvolle chirurgische behandeling te voorspellen, dient te worden onderzocht. Het effect van de behandeling op de levenskwaliteit van de patienten dient te worden geëvalueerd ten opzichte van de reële kansen op genezing.