Project

Schaal en democratie

Code
bof/baf/4y/2024/01/937
Looptijd
01-01-2024 → 31-12-2025
Financiering
Gewestelijke en gemeenschapsmiddelen: Bijzonder Onderzoeksfonds
Promotor
Onderzoeksdisciplines
  • Social sciences
    • Local and urban politics
Trefwoorden
Schaaldiscussie Lokale democratie Multi-level governance Kwaliteit democratie Performantie democratie
 
Projectomschrijving

Dit project wil de invloed van multi-level governance (MLG) op de performantie en kwaliteit van de lokale democratie in Vlaanderen onderzoeken. Het Vlaamse bestuurlijke landschap wordt gekenmerkt door een veelheid aan niveaus en actoren. De complexiteit die daarvan het gevolg is leidt tot uitdagingen op het vlak van multi-level governance, de samenwerking tussen de verschillende bestuurslagen (lokaal, provinciaal, regionaal, nationaal en Europees). De volgende aspecten komen aan bod: bevoegdheidsverdeling en autonomie (in hoeverre zijn gemeenten en provincies in staat zelfstandig beslissingen te nemen zonder inmenging van hogere bestuursniveaus?), democratische legitimiteit (in welke mate worden beslissingen van hogere bestuursniveaus als legitiem ervaren door het 'lokale' niveau en door de lokale bevolking? Met andere woorden: leidt de complexiteit van MLG niet tot een groeiend democratisch deficit?), verantwoording en transparantie (hoe wordt verantwoording afgelegd binnen de context van MLG? En in welke mate blijven beslissingsprocessen transparant, rekening houdend met recente ontwikkelingen zoals de referentieregio's?), participatie van burgers (in welke mate faciliteert of verhindert MLG de mogelijkheden voor burgerparticipatie? Met andere woorden: wanneer en in welke context vormt schaalgrootte een troef of probleem voor burgers om actief betrokken te zijn/blijven bij het beleid op lokaal niveau?), efficiëntie, coördinatie en digitale samenwerking (wat is de impact van de complexiteit -ook wel 'verrommeling' genoemd- van MLG op de kwaliteit, effectiviteit en efficiëntie van de lokale democratie? En welke impact heeft de digitale revolutie -met inbegrip van AI- op de samenwerking in termen van kwaliteit en efficiëntie?) en belangenconflicten (welke instrumenten worden ingezet om belangenconflicten tussen verschillende actoren te managen, rekening houdend met machtsassymetrie binnen MLG?). Hoewel sommige aspecten eerder al werden onderzocht, zijn de beleidseffecten van MLG nog niet systematisch onderzocht en zijn recente ontwikkelingen (zoals de regiovorming en de digitalisering van beleidsprocessen) nog niet in rekening gebracht. Op basis van een mixed method design, dat achtereenvolgens documentanalyse, process tracing en expert-interviews toepast, testen we een conceptueel model waarin performantie wordt geoperationalsieerd als de mate waarin gemeente- en provinciebesturen in staat zijn hun taken uit te voeren (bestuurskracht aangevuld met analyse van doelstellingen, middelen/instrumenten en evaluaties) en de kwaliteit van de lokale democratie als het samenspel van transparantie, participatie, vertrouwen en tevredenheid (bij alle stakeholders, dus zowel burgers als lokale politici en civil society actoren).