Project

Lords, land, en arbeid. De invloed van de heerlijkheden op de economische ontwikkeling in de laatmiddeleeuwse Lage Landen (c 1350 -. C 1550.)

Code
01P07221
Looptijd
01-10-2022 → 30-09-2025
Financiering
Gewestelijke en gemeenschapsmiddelen: Bijzonder Onderzoeksfonds
Mandaathouder
Onderzoeksdisciplines
  • Humanities
    • Early modern history
    • Medieval history
    • Political history
    • Regional and urban history
    • Socio-economic history
Trefwoorden
heerschappij economische geschiedenis de laat-middeleeuwse Lage Landen
 
Projectomschrijving

Dit project onderzoekt de invloed van politieke elites op premoderne economieën. Het centrale concept is de heerlijkheid: de instelling die ervoor zorgde dat rurale elites hun macht over de plattelandsbevolking in stand konden houden. Heerlijkheden beïnvloedden de rurale economie door middel van surplus-extractie die niet gebaseerd was op marktwerking maar op macht. Hoewel deze politieke bevoordeling de inkomens van lokale boeren schaadde, blijven de macro-economische gevolgen van heerlijke surplus-extractie een hevig bediscussieerd onderwerp. Deze kwestie is opnieuw relevant omdat recente studies wijzen op het belang van politieke instellingen voor de opkomst van moderne economieën. Dit project gaat in op die kwestie door een veelbelovende casestudy te onderzoeken: de Lage Landen in ca. 1350-1600. Het doel is om, aan de hand van leenregisters, heerlijke rekeningen en wetgeving over grondgebruik in heerlijkheden, de verspreiding van heerlijkheden in zes Nederlandse regio’s te staven aan patronen van economische ontwikkeling aldaar. De hypothese is dat groei in de premoderne landbouweconomie niet enkel daar mogelijk was waar zich weinig heerlijkheden bevonden, maar ook daar waar de aard van heerlijke rechten afweek van niet-marktgerichte extractie. Dit leidt tot een belangrijke interventie in het debat over de veronderstelde economische prijs van heerlijkheden, met repercussies voor discussies over de economische invloed van politieke instellingen in het algemeen.