Klimaatverandering zal de komende decennia een destabiliserend effect hebben op de samenleving en daarom zijn betrouwbare voorspellingen enorm belangrijk. Klimaatreconstructies op basis van jaarringen, die veel verder reiken dan het pre-industriële tijdperk, zijn essentieel voor het ontwikkelen van betrouwbare klimaatmodellen. We zullen de langste temperatuurreconstructie ooit ontwikkelen, meer dan 5000 jaar terug in de tijd, met behulp van hoge resolutie X-stralen CT (XµCT) op houtstalen van de langst-levende bomen (bristlecone den, Pinus longaeva) ter wereld, door de MXD (de maximale densiteit van het laathout) te meten, een excellente proxy voor zomertemperatuur. Dit zal de huidige temperatuurreconstructies verbeteren, zowel in kwaliteit als in lengte. We zullen deze tijdserie vervolgens gebruiken om de klimaatveranderingen uit het verleden en hun potentiële mechanismen te onderzoeken. In het bijzonder zullen we middellange klimaatveranderingen (de Middeleeuwse warme periode, de kleine ijstijd) onderzoeken, evenals de impact van abrupte klimaatveranderingen als gevolg van vulkanische activiteit en dit over meerdere millennia heen. Een geavanceerde XµCT workflow zal toelaten om nieuwe tijdseries van belangrijke klimaatproxies te ontsluiten in de jaarringen van bristlecone dennen, om toekomstige klimaatvoorspellingen te voeden, een context te bieden voor de huidige klimaatverandering en een beter inzicht te krijgen in de mechanismen van abrupte klimaatveranderingen.