In de afgelopen twee decennia zijn de onderzoeksgebieden van museumvertaling (museum translation) en stadsvertaling (city translation) uitgegroeid tot belangrijke onderzoeksdomeinen, die een bredere dan louter linguïstische kijk op vertaling bieden en ook culturele dimensies omvatten. Enerzijds worden musea beschouwd als translation zones “waarin intercultureel contact op zichzelf een vorm van vertaling is” (Neather 2021, 160; mijn vertaling); anderzijds kan vertaling “een verhelderende lens zijn om sociale en culturele geschiedenis te onderzoeken in een brede waaier aan stedelijke contexten” (Cronin en Simon 2014, 120).

Ondanks de tot dusver beperkte dialoog tussen beide domeinen, hebben museumvertaling en stadsvertaling tal van gedeelde interesses en onderzoeksmogelijkheden. Dit project verkent een van de meest opvallende punten van convergentie: het stadsmuseum. Stadsmusea dragen in grote mate bij aan de identiteitsvorming van een stad en aan het proces van place-making (Grewcock 2006, 39). Dat komt omdat het niet alleen "herinneringsplekken" zijn (spaces of memory, Tamborrino 2012, 463), en ze dus fungeren als essentiële instellingen voor het behoud en de verspreiding van cultureel erfgoed, maar ook omdat stadsmusea inspelen op de huidige en toekomstige ontwikkeling van de stad en haar inwoners.

Tentoonstellingen zijn vertalingen, in die zin dat het altijd altijd “partiële" representaties zijn die selectie, maar ook deselectie van materiaal impliceren (Spiessens en Van Doorslaer, 2024, 729). Het cureren van tentoonstellingen in stadsmusea, die zijn gericht op een divers (lokaal en internationaal) publiek, vereist bovendien verfijnde strategieën van zowel interlinguale als (inter)culturele vertaling. De vraag is dan hoe musea omgaan met talige en historische verschillen, culturele diversiteit en transnationale effecten wanneer ze een stad weergeven in zowel haar hedendaagse als historische dynamiek.