Achtergrond en probleemstelling

De toenemende zorgvraag in een systeem met begrensde middelen noopt tot ‘management’ en leidde tot het ontstaan van de Triple Aim in de gezondheidszorg. Recent werd een vijfde kwaliteitsdimensie -equity- toegevoegd, wat leidde tot de Quintuple Aim. (1) De WHO is ervan overtuigd dat een betere integratie van public health en primary care hier kan toe bijdragen (2). Population (Health) Management (PM) wordt klassiek omschreven als een strategie om de health outcomes van een bepaalde populatie én de verdeling van deze outcomes binnen deze groep te verbeteren(3) (4). Het is dus ook een antwoord op de health inequities die de Covid-19 pandemie in het bijzonder gemarkeerd heeft. Deze sociale onrechtvaardigheden bevinden zich op de verschillende niveaus binnen en buiten de eerstelijnspraktijk. Dit reikt van inequities op vlak van van de noden, risico’s en sociale determinanten van gezondheid, over het niveau van de zorgvraag -demand- (inequity by access, by health literacy) tot het niveau van ziekte, therapie en prognose. Geïntegreerde zorg over sectoren heen wordt gezien als essentieel ingrediënt in PM (5), maar het is nog onduidelijk wat er onder Population (Health) Management (PM) verstaan wordt (6), niet in het minst voor de context van de eerstelijnsgezondheidszorg. (7) Nochtans duikt PM ook op in de recente New Deal voor de Huisarts(praktijk) van federaal Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke en in de beleidsnota’s van Vivel, Vlaams Instituut Voor de Eerste Lijn. Er is dus nood aan een conceptualisering van dit begrip binnen de eerstelijnspraktijk. Tegelijk is het belangrijk bottom-up ontstane voorbeelden van populatiemanagement in Vlaamse eerstelijnspraktijken te evalueren en hun meerwaarde op vlak van equity. Het ultieme doel is om tot een narratief te komen van PM in de eerstelijnspraktijk, met bijzondere aandacht voor equity. Dit kan ervoor zorgen dat politiek, wetenschap, onderwijs en het werkveld gealigneerd verder met het begrip aan de slag gaan.

Onderzoeksvragen en/of hypothesen

Hoe kan populatiemanagement in de eerstelijnspraktijk leiden tot meer equity?

• Hoe kan populatiemanagement geconceptualiseerd worden binnen de context van de eerstelijnspraktijk?
• Hoe percipiëren huisartsen werkend in de eerstelijnspraktijk dit concept?
• Welke voorbeelden van populatiemanagement zijn er in de eerstelijnspraktijk in Vlaanderen?
  • Om welke invulling van populatiemanagement gaat het?
  • Hoe draagt dit voorbeeld bij tot equity?
• Wat zijn faciliterende en belemmerende contextfactoren voor het toepassen van populatiemanagement in de eerstelijnspraktijk en welke mechanismen bevorderen daarbij equity?

Methodologie

• Scoping review van de internationale literatuur + expertengroep
• Focusgroep(en) en interview(s) met huisartsen werkzaam in eerstelijnspraktijk
• Case study van voorbeelden + interviews met verschillende eerstelijnsactoren
• Pilootstudie voor een interventie (participatory action research)