Fedasil steunde in 2023 het DrugInt 1.0 onderzoeksproject om de situatie van middelengebruik en daaraan gerelateerde interventies in de Belgische opvangsetting beter te begrijpen. Fedasil steunt in 2024 het DrugInt 2.0 project dat als doel heeft om, op basis van de resultaten van DrugInt 1.0, een Basistraining Drugs voor Fedasil medewerkers te ontwikkelen.

Dit project wordt uitgevoerd in het kader van een samenwerking tussen twee onderzoekscentra aan Universiteit Gent: het Instituut voor Sociaal Drugonderzoek (ISD) en het Centrum voor de Sociale Studie van Vluchten en Migratie (CESSMIR).

Deze studie omvat vier centrale onderzoeksvragen:

1. Wat is de aard van het geobserveerd middelengebruik (zowel legale als illegale middelen en medicatie) bij verzoekers om internationale bescherming?
2. Welke interventies bestaan er in de Fedasil opvangcentra?
3. Naar welk type drughulpverlening worden VIB doorverwezen en wat zijn de ervaringen in het opvangnetwerk met betrekking tot doorverwijzing en behandeling in de drughulpverlening?
4. Welke opleidings- en interventienoden identificeren professionelen in de opvangcentra ten aanzien van middelengebruik bij verzoekers om internationale bescherming?

Om deze vragen te beantwoorden werd een online bevraging verspreid bij Fedasil-medewerkers en andere actoren in het opvangnetwerk. Deze bevraging werd volledig ingevuld door 273 respondenten (81% Fedasil). Er werden 49 kwalitatieve interviews afgenomen met voornamelijk Fedasil-medewerkers (n=25), professionelen in de drughulpverlening (n=16) en in de Gesloten Opvangcentra voor Illegalen (n=6) en andere partners in de opvangsector (n=2).

Op basis van deze studie formuleren de auteurs tien aanbevelingen op het niveau van de Fedasil hoofdzetel, de opvangcentra, de drughulpverlening en op het niveau van het beleid. Deze aanbevelingen werden bij de klankbordgroep van dit onderzoeksproject afgetoetst en door hen gevalideerd.

In het kader van dit project werd een infographic en kennisclip ontwikkeld voor Fedasil medewerkers. De twee instrumenten bieden inzicht in de definiëring en aandachtspunten bij preventie, vroeginterventie, behandeling en schadebeperking. Deze materialen worden integraal ter beschikking gesteld op de website van het Instituut voor Sociaal Drugonderzoek (ISD) en via Fedasil kanalen.

In 2024 ontwikkelt de projectgroep (DrugInt 2.0) de Basistraining Drugs in samenwerking met externe stakeholders en experten.

DrugInt 2.0 houdt in dat de infographic en kennisclip in de Vlaamse centra wordt toegelicht in het kader van een Basistraining Drugs aan de hand van het train-the-trainer principe opdat medewerkers de vorming in het eigen centrum kunnen herhalen. Dit kan parallel en in samenspraak met de ontwikkeling van een VAD-drugbeleid plaatsvinden, voor de centra die hier mee bezig zijn (<10). Er wordt in samenwerking met Alto vzw een Welcome Pack aangeboden voor startende medewerkers.

De Basistraining Drugs omvat onderstaande elementen: (1) Toelichting train-the-trainer & online component; (2) Middelgebruik bij mensen op de vlucht & DrugInt resultaten; (3) Drugs?!; (4) Wat werkt?; (5) Doen we het goed?; (6) We gaan ervoor: identificatie prioriteiten; (7) Afronding: doorverwijsmogelijkheden en verdiepende trainingen.

Deze Basistraining Drugs is laagdrempelig en op bestaand materiaal en wetenschappelijke evidentie gebaseerd.

De training zal bestaan uit een 40-tal duidelijke slides, oefeningen voor deelnemers en een train-the-trainer handleiding. Deze training kan dus eenmalig geïmplementeerd worden door UGent en vervolgens structureel ingebed worden door Fedasil.

Voor meer informatie, toelichting bij de aanbevelingen of ondersteuning bij de toepassing ervan kan u contact opnemen met de auteurs via Drugint@UGent.be.