Project

Natural killer (NK) cel geheugen bij het varken

Code
BOF/24J/2021/017
Looptijd
01-10-2021 → 30-09-2025
Financiering
Gewestelijke en gemeenschapsmiddelen: Bijzonder Onderzoeksfonds
Onderzoeksdisciplines
  • Medical and health sciences
    • Innate immunity
    • Virology
  • Agricultural and food sciences
    • Veterinary immunology
    • Veterinary microbiology
Trefwoorden
herpesvirus alfaherpesvirus NK cel geheugen pseudorabies virus hapteen lever
 
Projectomschrijving

Geheugen is letterlijk een levensreddende eigenschap van het immuunsysteem van vertebraten tegenover pathogenen. Immunologisch geheugen zorgt er voor dat via vaccinatie het immuunsysteem getraind kan worden zodat bij een latere interactie met het eigenlijke pathogeen een snelle en efficiënte immuunrespons wordt opgewerkt.

Tot vrij recent werd het immunologisch geheugen uitsluitend toegewezen aan het verworven immuunsysteem, de B en T lymfocyten. Een toenemend aantal studies doorbreken echter dit centraal dogma in de immunologie, waarbij er ondertussen verschillende overtuigende voorbeelden zijn van geheugen-achtige eigenschappen bij celpopulaties die traditioneel tot de aangeboren immuunrespons worden gerekend, in het bijzonder natural killer (NK) cel geheugen tegenover bepaalde virussen en haptenen. Dergelijke aangeboren immunologisch geheugen of getrainde aangeboren immuunrespons kan vanzelfsprekend een enorme impact hebben op toekomstige vaccin-ontwikkelingsstrategieën, vooral tegenover pathogenen waartegen klassieke vaccins niet (voldoende) werkzaam gebleken zijn. Ondanks diverse pogingen zijn er voor verschillende belangrijke alfaherpesvirussen zoals herpes simplex virus (HSV) en equine herpesvirus 1 (EHV1) nog steeds geen (effectieve) vaccins beschikbaar. Aangezien er geen alfaherpesvirussen beschreven zijn bij knaagdieren, zijn alternatieve diermodellen noodzakelijk om de complexe, door de evolutie vorm gegeven interacties te bestuderen tussen deze pathogenen en het (aangeboren) immuunsysteem van hun natuurlijke gastheer, zoals mogelijke geheugen-achtige responsen van NK cellen.

Recent hebben we, gebruik makend van het porcien alfaherpesvirus pseudorabies virus (PRV), voor het eerst gecontrolleerd bewijs kunnen verzamelen voor NK cel geheugen tegenover alfaherpesvirussen. Daarenboven hebben we recent bij het varken ook een lever NK cel populatie geïdentificeerd die zeer gelijkend is aan humane lever NK cellen (Eomeshigh-T-betlow NK cellen), die op hun beurt verschillend zijn van lever NK cellen bij de muis die o.a. een omgekeerd T-box transcriptie factor expressie patroon vertonen (Eomeslow-T-bethigh). Aangezien deze lever NK cellen specifiek in verband gebracht worden met NK cel geheugen responsen, leveren onze data niet alleen het eerste diermodel voor de studie van NK cel geheugen tegenover alfaherpesvirussen, maar onderlijnen ze ook het potentieel van het varken als uniek model om dit fascinerend maar nog grotendeels enigmatisch aspect van NK cel biologie te onderzoeken. Daarom is het doel van het huidig project om de NK cel geheugenrespons tegenover alfaherpesvirussen bij het varken mechanistisch te onderzoeken.