Project

Sharing for a Circular Transition. Essays on actor engagement with efficiency and sufficiency consumption.

Code
DOCT/005019
Looptijd
24-11-2020 → 20-08-2024 (Verdedigd)
Doctoraal onderzoeker
Onderzoeksdisciplines
  • Social sciences
    • Production and service management
    • Consumer behaviour
Trefwoorden
business model innovatie voor circulariteit sufficiëntie Deeleconomie
 
Projectomschrijving

De lineaire economie heeft geleid tot milieuproblemen zoals luchtvervuiling, verlies van biodiversiteit, klimaatverandering en uitputting van hulpbronnen. Als reactie op deze problemen ontstond de circulaire economie als een veelbelovende weg naar duurzaamheid. Door consumptie gericht op efficiëntie (d.w.z. consumptie gericht op het in stand houden van het consumptieniveau met minder materiaal en energie door technologische verbeteringen) en consumptie gericht op sufficiëntie (d.w.z. consumptie gericht op het verlagen van het consumptieniveau door veranderingen in consumentenattitudes en -gedragingen) na te streven, maakt de circulaire economie het mogelijk om niet enkel economische waarde te creëren, maar ook ecologische waarde en zelfs sociale waarde. Om de overgang naar een duurzamere circulaire economie te bevorderen, benadrukken onderzoekers, bedrijven en overheden het engagement van verschillende actoren. Dit proefschrift beoogt daarom inzicht te geven in actorengagement met betrekking tot consumptie gericht op efficiëntie en consumptie gericht op sufficiëntie in de circulaire economie en de deeleconomie (d.w.z. het deel van de circulaire economie dat zich richt op het delen van 
onderbenutte middelen).

Hoofdstuk 1 geeft inzicht in het engagement van actoren in de circulaire economie door te focussen op de rol van engagementplatformen. Het hoofdstuk vermeldt dat de circulaire economie bedrijfsmodellen omvat die variëren in termen van servitisatie (d.w.z. de mate waarin het circulaire bedrijfsmodel een dienst omvat in plaats van een product) en collectiviteit (d.w.z. de mate waarin het circulaire bedrijfsmodel collectieve actie en samenwerking vereist). Bovendien stelt dit hoofdstuk dat actoren zich engageren met deze bedrijfsmodellen in ruil voor voordelen, die onderverdeeld worden in vier categorieën: (1) individuele voordelen op korte termijn, (2) individuele voordelen op lange termijn, (3) collectieve voordelen op korte termijn en (4) collectieve voordelen op lange termijn. Daarnaast integreert het hoofdstuk illustratieve voorbeelden om de cruciale rol van engagementplatformen te benadrukken bij het verbinden van actoren die soortgelijke voordelen nastreven in de circulaire economie. Tot slot onthult dit hoofdstuk drie 
leemtes, geïnspireerd op het gaps model. Het adresseren van deze leemtes kan het potentieel van engagementplatformen in de circulaire economie vergroten. Deze leemtes vormen de basis voor de volgende hoofdstukken van het proefschrift.


Hoofdstuk 2 geeft inzicht in het engagement van actoren in de deeleconomie door in te spelen op de leemte met betrekking tot het begrijpen van de verwachtingen van actoren. Het 
hoofdstuk onderzoekt engagement met business-to-consumer bedrijfsmodellen voor autodelen bij Maghrebijnse en Turkse minderheidsconsumenten en meerderheidsconsumenten in West-Europa. Bovendien baseert dit hoofdstuk zich op social exchange theory om percepties van economische, ecologische, en sociale waarde en vertrouwen te onderzoeken als onderliggende mechanismen. Een vragenlijststudie stelt vast dat Maghrebijnse en Turkse minderheidsconsumenten meer ecologische waarde percipiëren bij delen en minder vertrouwen hebben in delen in vergelijking met Belgische meerderheidsconsumenten.


Hoofdstuk 3 geeft inzicht in het engagement van actoren in de deeleconomie door in te spelen op de leemte omtrent het vertalen van en voldoen aan de verwachtingen van actoren door het bedrijfsmodel. Een systematisch literatuuronderzoek identificeert vijf dimensies waarlangs deelbedrijfsmodellen variëren: (1) eigendomsoverdracht, (2) professionele betrokkenheid, (3) compensatie, (4) digitalisering en (5) omvang van de gemeenschap. Daarnaast baseert dit hoofdstuk zich op social exchange theory om te onderzoeken hoe deze dimensies engagement met deelbedrijfsmodellen voor het delen van kleding beïnvloeden bij consumenten met verschillende  duurzaamheidsoriëntaties. Een discreet keuze-experiment toont aan dat eigendomsoverdracht van middelen meer engagement genereert dan toegang tot middelen voor zowel consumenten met een lage duurzaamheidsoriëntatie als consumenten met een hoge duurzaamheidsoriëntatie. Ook de omvang van de gemeenschap beïnvloedt engagement, met name lokale gemeenschappen zorgen voor meer engagement dan globale gemeenschappen. De aanwezigheid van professionele dienstverleners, geldelijke compensatie en een digitaal platform genereren enkel engagement bij consumenten met een lage duurzaamheidsoriëntatie. 

Hoofdstuk 4 geeft inzicht in het engagement van actoren in de circulaire economie door in te spelen op de leemte met betrekking tot externe communicatie. Het hoofdstuk gebruikt terror management theory om de invloed van herinneringen aan de dood op consumptie gericht op efficiëntie en consumptie gericht op sufficiëntie te onderzoeken bij consumenten met verschillende duurzaamheidsoriëntaties. Daarbij maakt dit hoofdstuk een onderscheid tussen herinneringen aan de eigen dood en herinneringen aan de dood van de planeet. Een experimentele studie stelt vast dat herinneringen aan de dood van de planeet resulteren in betere attitudes en intenties ten opzichte van consumptie gericht op efficiëntie bij consumenten met een lage duurzaamheidsoriëntatie. Vergelijkbare effecten zijn echter niet te vinden voor consumptie gericht op sufficiëntie. Tot slot geeft de conclusie de belangrijkste bevindingen van dit proefschrift weer en gaat het dieper in op de theoretische en praktische implicaties, beperkingen en mogelijkheden voor toekomstig onderzoek