Dit project onderzoekt de economische en psychologische impact van het Belgische systeem van tijdelijke werkloosheid (STW) op zowel korte als middellange termijn. STW is een federaal beleidsinstrument dat werd ingevoerd om het proces van ontslag en opnieuw aanwerven bij tijdelijke vermindering van vraag en werk te vermijden. Vanuit werkgeversstandpunt is ontslag en vervolgens opnieuw aanwerven duur: STW kan faillissementen vermijden. Vanuit werknemersstandpunt is de sociale kost van werkloosheid hoog: STW verlaagt de drempels bij re-integratie op de arbeidsmarkt.

Het hoofddoel van dit project is om de doeltreffendheid van STW te bestuderen vanuit zowel economisch als psychologisch perspectief. Vanuit economisch perspectief lijkt het waarschijnlijk dat de doeltreffendheid van STW over de tijd afneemt en zelfs een belemmering vormt voor economisch herstel: de reallocatie van werknemers van krimpende naar groeiende bedrijven zal naar alle waarschijnlijkheid minder snel verlopen, en dat geldt wellicht nog meer voor groepen die kwetsbaar staan op de arbeidsmarkt. Vanuit psychologisch perspectief kan STW, onbedoeld en ongewild, een schaduwkant hebben. STW kan gevoelens van jobonzekerheid en dehumanisering (i.e., het gevoel hebben als een instrument te worden behandeld door de organisatie) voeden. Dit kan een negatieve impact hebben op het welzijn van werknemers, hun attitudes tegenover werk en de organisatie, en hun gedrag op het werk. Op langere termijn kan het ook negatieve gevolgen hebben voor de loopbaan.

In het onderzoek zullen we aandacht besteden aan (1) de heterogeniteit van werknemers (bv. naar geslacht en leeftijd) en organisaties (bv. naar grootte en sector); (2) verschillen tussen reguliere vs COVID 19-gerelateerde STW; en (3) effectiviteit ten opzichte van andere instrumenten (bv. werkloosheidsvergoeding). Het project is ingebed in de literatuur en bestaande theoretische kaders. De analyse die daarop volgt is gebaseerd op micro-econometrische evaluatiemethoden met gebruikmaking van administratieve bestanden en longitudinale cross-lagged surveys. De twee perspectieven – economie en psychologie – worden geïntegreerd in onderzoeksvragen die gaan over de impact van STW op loopbanen. In de laatste fase van het onderzoek zullen we de resultaten uit de twee disciplines en de literatuur samenbrengen. Dit vormt de basis voor het formuleren van richtlijnen voor een STW-beleid in België.