In 2017 en 2018 ontving Luxturna FDA en EMA goedkeuring als eerste gentherapie voor de behandeling van patiënten met biallelische RPE65-mutaties, een oorzaak van ernstige erfelijke blindheid. Om in aanmerking te komen voor gentherapie is een volledige moleculaire diagnose vereist, wat vaak bemoeilijkt wordt door de identificatie van varianten van ongekende betekenis (VUS). Hiertoe zullen we eerst een biochemische test opzetten om de pathogeniciteit van coderende RPE65 VUS te beoordelen, door de visuele cyclus in HEK293-F-cellen te simuleren via overexpressie van relevante genen. RPE65, een cruciaal enzyme in deze cyclus, wordt selectief tot expressie gebracht in het retinaal pigmentepitheel (RPE), gekenmerkt door weefselspecifieke splicing- en expressiepatronen. Voortbouwend op de eerste assay, zal een tweede, biologisch relevant ziektemodel worden ontwikkeld met behulp van humane iPSC-afgeleid RPE en CRISPR-editing. Daarnaast zullen we het regulatorische netwerk van RPE65 onderzoeken door genoom editering van 9 potentiele cis-regulatorische elementen van RPE65. Deze geïntegreerde set-up van cellulaire modellen en genome editing, zal de pathomechanismen van coderende en niet-coderende RPE65 varianten helpen ontrafelen. Deze aanpak zal inclusie van patiënten met RPE65-varianten voor gentherapie (trials) bevorderen, en kan ook dienen als platform om alle genomische variatie in RPE-geëxpresseerde genen te evalueren in een aanzienlijk grotere groep patiënten.