In de zestiende eeuw stelde de protestantse Reformatie het katholicisme voor een ernstige uitdaging Volgens de communis opinio vond de katholieke kerk pas aan het einde van de eeuw een gepast antwoord, met name toen een gecoördineerde campagne leidde tot de implementatie van de besluiten van het Concilie van Trente (1545-63) In de historiografie van de Nederlanden wordt de Val van Antwerpen (1585) gewoonlijk voorgesteld als het startpunt, een moment dat samenvalt met de politieke scheiding tussen de Habsburgse Nederlanden en de Republiek Dit project wil dit beeld bijstellen, door een onderzoek naar “ontrareformatorische”experimenten in de overgangsperiode tussen ca 1535 en ca 1585

Dit interdisciplinair project plaatst het kerkgebouw centraal, meer bepaald de interieurs van de kathedralen, kapittelkerken en voornaamste parochiekerken in de grotere steden We willen begrijpen hoe en waarom katholieke elites (de vorst, hovelingen, bisschoppen, kanunniken, kerkmeesters) in materiële cultuur investeerden doorheen een brede waaier aan artistieke media We hebben daarbij bijzondere aandacht voor de dynamische wisselwerking tussen stilistische experimenten en ritueel gebruik van objecten tijdens Habsburgse ceremonies Door deze dubbele focus op materiële cultuur en politiek ritueel willen we niet alleen de chronologie van de contrareformatie in de Nederlanden in vraag stellen, maar ook nieuwe interdisciplinaire methodes ontwikkelen voor het (kunst)historisch onderzoek