Achtergrond
Een verslaving overwinnen, of problematisch drugsgebruik veranderen, blijkt een ingewikkeld proces. Persoonlijke, maar ook sociale en maatschappelijke factoren beïnvloeden de loop van dit proces. De operationalisering van dit proces, afkomstig uit de GGZ, wordt vaak samengevat als ‘herstel’. Het concept herstel omvat zowel controle over middelengebruik, als algemene gezondheid, welzijn en (actieve) deelname aan de samenleving. Herstel staat meer en meer centraal binnen verslavingsonderzoek en de verslavingszorg. Dat mensen met een verslaving in ‘herstel’ kunnen zijn, is een groeiende bewustwording. Er is echter nog veel onduidelijkheid over wat dit in de praktijk betekent. Bovendien is er nog weinig (wetenschappelijke) kennis over wat herstel bevordert en belemmert.

Vraag- en doelstelling
Om te onderzoeken welke factoren positief (en negatief) bijdragen aan een voortdurend en stabiel herstel van mensen met problematisch druggebruik in België, Verenigd Koninkrijk en Nederland, hanteert dit onderzoek twee focusniveaus. Ten eerste, is er de focus op persoonlijk herstel bij individuen, waarbij wordt gekeken welke triggers voor mechanismen van gedragsverandering (bv een 12-stappen herstel-groep) bij mensen met problematisch middelengebruik als succesvol worden ervaren. Ten tweede, worden structurele invloeden onderzocht op een maatschappelijke schaal. Het internationale karakter van het onderzoek stelt ons in staat om de invloed van nationale factoren (zoals beleid) te vergelijken. Deze tweeledige focus zorgt ervoor dat we niet alleen persoonlijke factoren beter begrijpen, maar ook hoe deze zich verhouden tot de maatschappij.

Opzet
In dit onderzoek worden zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden gebruikt. Er zullen 750 enquêtes worden afgenomen in 3 landen (250 per land), vervolgens worden uit deze steekproef 450 mensen geïnterviewd door middel van een gestructureerde vragenlijst op een voormeting en een jaar later bij een nameting. 90 mensen (30 per land) worden vervolgens geselecteerd voor retrospectieve diepte-interviews. Ten slotte zal fotovoice worden gebruikt; een innovatieve onderzoeksmethode waarbij deelnemers door middel van het maken van foto’s leren de kwalitatieve aspecten van hun hersteltraject uit te beelden. Deze methode zal worden gebruikt om specifieker in te gaan op verschillen tussen mannen en vrouwen bij herstel van problematisch middelengebruik.