De boomkwekerij is een van de belangrijke agrarische economische activiteiten in Vlaanderen met een sterke focus op export. De Vlaamse sierteeltsector realiseerde in 2017 een productiewaarde van ongeveer 510 miljoen euro (VLAM, sierteeltbarometer 2019), 89,6% van de Belgische productiewaarde. De Belgische export in 2018 bedroeg 606 miljoen euro met het hoogst positieve saldo voor boomkwekerijproducten (65,6 miljoen euro). De economische waarde van de aardappelsector kan niet worden overschat. In 2019 werd een recordoogst van 4,03 miljoen ton gerealiseerd op ongeveer 100000 ha. België is de grootste exporteur van diepvriesaardappelproducten in de wereld. De omzet van de aardappelverwerkende sector wordt geschat op ruim 1,5 miljard euro (belgopotato, 2020).

Problemen met plantenparasitaire nematoden nemen toe. Een survey bij 50 boomkwekerijen toonde aan dat Pratylenchus spp. in 69% van de in totaal 147 geanalyseerde monsters aanwezig waren. Door de langere teeltduur (1 tot meerdere jaren) krijgen plantenparasitaire nematoden die initieel in lage populaties aanwezig zijn, de kans om zich te vermeerderen tot dichtheden die schade en financieel verlies veroorzaken.  Door het beperkte aanbod aan geschikte percelen is de intensiteit van landgebruik hoog waardoor ernstige schade kan optreden bij jonge aanplanten in zwaar besmette percelen. Binnen de aardappelteelt werd het probleem met de aardappelcystenematode Globodera rostochiensis aangepakt door meer resistente variëteiten te verbouwen. Zo neemt aardappelras Fontane nu ongeveer 46% van het areaal in. Dit ras is niet resistent tegen G. pallida en er zijn indicaties dat problemen met deze aardappelcystenematode toenemen. Naast de aardappelcysten vormen ook de quarantaine wortelknobbelnematoden Meloidogyne chitwoodi en M. fallax een ernstige bedreiging voor de aardappelteelt.

Door het gelimiteerd gebruik van chemische bodemontsmetting, zullen de problemen met plantenparasitaire nematoden significant toenemen. Het hoofddoel van dit project is de ontwikkeling van een geïntegreerde aanpak voor de beheersing van plantenparasitaire nematoden in de boomkwekerij en aardappelteelt. Deze geïntegreerde aanpak zal bestaan uit verschillende stappen: (1) verhoogde waakzaamheid ten opzichte van nematoden (ook als er nog geen schade te zien is), (2) (2) evaluatie van (bio)pesticiden, (3) optimalisatie van (bio)pesticiden, (4) bepaling bodemgezondheid door een analyse van het bodemleven (nematoden en microbioom), (5) optimalisatie van teeltrotaties. Om deze geïntegreerde aanpak te bestendigen voor de teler zullen opleidingen worden voorzien (6). De resultaten die bekomen worden in het kader van dit LA traject zullen naar alle waarschijnlijkheid ook buiten de boomkwekerij- en aardappelsector geïmplementeerd kunnen worden.

Partners: ILVO eenheid Plant + PCS + UGent + Inagro + PCA