Transitionele justitie (TJ) onderzoekt wetenschappelijke en praktische vragen rond hoe samenlevingen omgaan met de gevolgen van grootschalige mensenrechtenschendingen. Een decennium van kritische TJ studies roept een beeld op van crisis. Toch lijkt in de praktijk TJ het erg goed te doen: de taal en initiatieven van TJ verspreiden zich naar steeds diversere contexten, die vaak sterk verschillen van de contexten waarin TJ is ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn TJ initiatieven gewapende conflicten of in de context van historische onrechtvaardigheid. De manier waarop TJ zich manifesteert in deze 'aparadigmatische' gevallen is vaak zo verschillend van eerdere toepassingen dat ze de fundamenten van het TJ-paradigma uitdagen. Met name de innovaties, ambities en experimenten die in deze contexten plaatsvinden, nodigen uit tot een kritische blik op de standaardmechanismen en -doelstellingen van TJ. Deze draaien momenteel  om de pijlers van gerechtigheid, waarheid, herstel, niet-herhaling en herdenking.

Dit project gaat verder dan de vraag of deze processen ‘echte’ voorbeelden van TJ zijn. In plaats daarvan stel ik dat een grondige theorievorming over de innovaties die plaatsvinden in deze aparadigmatische gevallen cruciaal is om de kloof tussen theorie en praktijk te dichten. Bovendien kan dit een manier zijn om enkele van de meest urgente kritieken op paradigmatische TJ aan te pakken.

Ik zal een actor-georiënteerde benadering met gemengde methoden gebruiken om de praktijken en ambities van grassroots actoren voor gerechtigheid in zes aparadigmatische gevallen te analyseren. Deze analyse zal documentatie-initiatieven centraal stellen, omdat er op dit gebied veel innovatie plaatsvindt en omdat documentatie een centrale rol speelt in alle TJ initiatieven. Hierdoor heeft deze innovatie het potentieel om het gehele paradigma te herzien. Ik zal een ecosystemisch analytisch kader gebruiken om te onderzoeken hoe (innovaties in) documentatiepraktijken interageren met en invloed hebben op andere TJ initiatieven. Vervolgens bouw ik voort op deze empirische analyse om het TJ-paradigma van de basis af aan te herstructureren. Het beoogde resultaat is een praktijkgeïnformeerd en toekomstgericht TJ-paradigma.

Deze aanvraag betreft seed funding voor het ontwikkelen en verder finetunen van nieuwe kwantitatieve analyse methodes die het in kaart brengen van deze initiatieven mogelijk moet maken.