Onderzoekseenheid

Architectuurcultuur en de hedendaagse conditie

Acroniem
ACC
Duurtijd
28-05-2021 → 30-09-2050
Groepsleider
Onderzoeksdisciplines
  • Humanities
    • Architectural heritage and conservation
    • Architectural history and theory
    • Criticism and theory
  • Engineering and technology
    • Architecture not elsewhere classified
Omschrijving
Architectuurcultuur en de hedendaagse conditie, is een onderzoekseenheid binnen de Architectuurgeschiedenis en -theorie onderzoeksgroep. ACC voert theoretisch en historisch onderzoek naar vraagstukken en ontwikkelingen binnen de architectuurcultuur (architectuur, architectuurpraktijk, -kritiek, -publicaties, -tentoonstellingen, -wedstrijden, -beleid, …), in relatie tot bredere maatschappelijke condities, vandaag en in het recente verleden. Architectuur bestaat ‘in de wereld’ en binnen een ‘architectuurcultuur’ van eigen instellingen, kennis en referenties, vertogen. In de afgelopen decennia tekent zich een productieve slingerbeweging af tussen het claimen van de (relatieve) autonomie van de architectuur en heteronome herpositioneringen. De achitectuurdiscipline balanceert tussen zelfreferentialiteit en trans-, inter-, extradisciplinaire herijkingen. Dat blijkt uit de onderwerpen van het architectuurdebat, en uit de vormen waarin publiek over architectuur wordt gesproken. Gebouwen en tekeningen lijken daarbij afwisselend bevestigd en gerelativeerd te worden als geprivilegieerde ‘media’ van de architectuur. Architectuurpublicaties, -centra en -tentoonstellingen kunnen traditionele invullingen van ‘architectuur’ en ‘architect’ bevestigen, maar het zijn ook platformen waar ‘uitgebreide architectuurpraktijken’ kansen krijgen. ‘The Contemporary’ is in de eerste plaats een tijdsaanduiding: ‘van onze tijd’. ‘Hedendaags’ suggereert niet het soort oppositionele situering tegenover een historisch verleden zoals ‘modern’ doet, en omvat een complexere en zwakkere relatie met geschiedenis. ‘Hedendaags’ duidt echter ook een conditie voor architectuur aan, getekend door ontwikkelingen en spanningen zoals liberalisering en de afbouw van de welvaarststaat; globalisering, (super)diversiteit en dekolonialiteit, maar ook de hercultivering van lokale identiteiten; geavanceerde erfgoedregimes en cultuurindustrieën; klimaat-verandering en -actie; communicatietechnologie, digitalisering, of economische disruptie. ACC hanteert de conventionele tijdsgrens ‘vanaf 1989’, maar koestert langere historische perspectieven. In zijn geografische breedte verhoudt ACC zich met een onderzoeksfocus bewust maar niet exclusief tot haar gesitueerde positie in België, met zijn lokale en transnationale realiteiten. ‘Hedendaagsheid’ biedt mogelijkheden en stelt praktische en methodologische uitdagingen voor onderzoekers. Het vereist steeds een reflexieve positiebepaling, zowel in de aard van de betrokkenheid op deactualiteit en van de samenwerking met hedendaagse architecten, instellingen en actoren, als in de keuze voor het bedrijven van kritiek, theorie en/of geschiedenis.