Achtergrond en motivatie

Substantiële heterogeniteit binnen, en overlap tussen, kenmerken van kinderen met neuro-ontwikkelingsstoornissen (NDCs) vormt een uitdaging voor traditionele diagnostische classificatiesystemen. Deze tekortkomingen hebben geleid tot een verschuiving richting een transdiagnostische benadering, waarbij de focus ligt op gedeelde kenmerken en mechanismen over diagnoses heen, om complexe neuro-ontwikkelingsprofielen beter te begrijpen. Vergelijkbare motorische en zelfregulerende gedragingen zijn veelvuldig waargenomen bij NDCs zoals aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD), ontwikkelingscoördinatiestoornis (DCD) en autismespectrumstoornis (ASD). Het identificeren van deze markers in de eerste drie levensjaren kan vroegtijdige herkenning van een verhoogde kans op NDCs vergemakkelijken, het begrip van het gedrag van kinderen verbeteren, schuldgevoelens bij ouders verminderen en bijdragen aan gerichte begeleiding. Daarnaast kan het (gepersonaliseerde) vroege interventies voor kinderen, ouders en leerkrachten ondersteunen, wat uiteindelijk leidt tot betere lange-termijnuitkomsten en lagere maatschappelijke kosten.

Onderzoeksvragen

Deze studie onderzoekt vroege motorische en zelfregulerende markers (0–3 jaar) die later NDCs kunnen voorspellen, specifiek ADHD, ASD en/of DCD. Door bevindingen te integreren uit een systematische review, een methodologische studie naar bewegingskwaliteit en zelfregulatie-assessment, ouderlijke perspectieven en gerapporteerde vroege markers, en een longitudinale follow-upstudie, beoogt dit onderzoek vroege identificatie binnen een transdiagnostisch kader te verbeteren.

Methode

Een systematische review zal het bewijs over vroege motorische markers (0–3 jaar) gekoppeld aan DCD, ASD en ADHD synthetiseren. Semi-gestructureerde interviews met 15–20 ouders van kinderen met deze NDCs zullen ouderlijke perspectieven binnen een transdiagnostisch kader verkennen met betrekking tot vroege kenmerken, identificatie en interventiebehoeften; de data wordt geanalyseerd met inductieve thematische analyse.

Een methodologische studie zal een beoordelingsmethode ontwikkelen voor bewegingskwaliteit en zelfregulatie, gebruikmakend van gestructureerde codering en, indien haalbaar, exploratieve bewegingsregistratie in videobeelden van BSID-III (5–36 maanden) en M-ABC (5 jaar) bij 20 kinderen met een verhoogde NDC-kans (TIARA-studie) en 20 controles. Deze methode wordt toegepast in een longitudinale follow-up van 175 kinderen (TIARA-cohort) om bewegingskwaliteit en zelfregulatie retrospectief te analyseren. Op achtjarige leeftijd worden NDC-diagnoses, en motorische en psychologische profielen geëvalueerd. Ontwikkelingscurves en de voorspellende waarde van deze markers ten opzichte van latere NDC-uitkomsten worden geanalyseerd met lineaire gemengde modellen.